تام پترز (Tom Peters‎؛ زادهٔ ۷ نوامبر ۱۹۴۲) نویسنده اهل ایالات متحده آمریکا و مشاور در زمینه مدیریت اجرایی کسب و کار است. او یکی از دو نویسنده کتاب پرفروش در جستجوی تعالی است. پیترز در بالتیمور، مریلند متولد شد.

وی در دبیرستان خصوصی و مقدماتی به مدرسه Severn رفت و در سال 1960 فارغ التحصیل شد. پیترز سپس در دانشگاه کورنل تحصیل کرد و در سال 1964 مدرک کارشناسی را در رشته مهندسی عمران دریافت کرد و در سال 1966 نیز مدرک کارشناسی ارشد را دریافت کرد.

وی در سال 1970 برای تحصیل در رشته بازرگانی در دانشگاه استنفورد و دریافت مدرک MBA و پس از آن دکترای رفتار سازمانی در سال 1977 به دانشگاه بازگشت. عنوان پایان نامه وی "الگوهای پیروزی و باختن: تأثیرات رویکرد و اجتناب از سوی دوستان و دشمنان" بود. کارل ویک ارائه ایده مقاله خود در سال 1984 به پیترز اعتبار داد: "پیروزی های کوچک: بازتعریف مقیاس مشکلات اجتماعی".

پیترز در حالی که در استنفورد بود تحت تأثیر جیم جی مارچ ، هربرت سایمون (هر دو در استنفورد) و کارل ویک (در دانشگاه میشیگان) قرار گرفت. بعداً، او اشاره كرد كه تحت تأثير داگلاس مك گرگور و Einar Thorsrud قرار گرفته است. در سال 2004 نیز دکترای افتخاری را از دانشگاه دولتی مدیریت مسکو دریافت کرد.

کارشناسی‌ارشد مهندسی راه و ساختمان را در دانشگاه کرنل و کارشناسی‌ارشد و دکترای مدیریت را در استنفورد به اتمام رساند. پس از چند سال خدمت در ارتش، از ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ در شرکت مک‌کینزی مشغول به کار شد. پس از آن شرکت را ترک کرد تا مستقل کار کند. از آن پس او به مشاوره، سخنرانی و نویسندگی در حوزه مدیریت پرداخت.

پیترز سخنرانی برجسته‌ است. او سالـــی ۱۰۰ کنفرانس ملی و بین‌المللی ارائه می‌دهد. پیترز عصر حاضر را عصر نزاع بی‌قاعده می‌داند. مجله فورچون در مقایسه او و پیتر دراکر می‌نویسد: ما در دنیای «تام پیترز» زندگی می‌کنیم؛ دراکر در مقایسه با پیترز بیشتر نوشته است و ایده‌هایش طی مدت زمان طولانی مطرح بوده است، اما این پیترز است که به عنوان یک مشاور، نویسنده و سخنران، با ایده‌هایش و سبک برخوردش، تفکر جدید مدیریت را شکل داده است. وارن بنیس، کسی که هم پیترز و هم دراکر را شخصاً می‌شناسد می‌گوید، اگر دراکر مدیریت نوین را ابداع کرده، پیترز به آن رونق داده است. مجله بیزینس‌ویک به دلیل نظرات غیرمعمول پیترز، او را چنین شرح داده است: «بهترین دوست کسب‌و‌کار و بدترین کابوس شبانه».

آنچه تام پیترز را متمایز می‌سازد این است که او در یک چارچوب مشخص محصور نمی‌شود. وی نسبت به هیجان، بازآفرینی، آزادی نیروی کار، خلاقیت، کارآفرینی، نقش طراحی در تولید و خدمات، آموزش برای عصر خلاقیت و بازآفرینی قدرت تخیل اشتیاق دارد. از جمله ویژگی‌های کلیدی پیترز این است که از فرصت‌های مختلف، حداکثر بهره را می‌برد و از هر جایی ایده می‌گیرد و آنها را به چیزهایی تبدیل می‌کند که دیگران به آن فکر نمی‌کنند و همواره در جستجوی چیزهای بهتر است.

پیترز خود را سرآمد بی‌نظمی، قهرمان شکست‌های جسورانه، استاد شور و اشتیاق، رک‌گوی حرفه‌ای، سردسته مشوقین شرکت‌ها و دوست‌دار بازار توصیف می‌کند. مجله لس‌آنجلس‌تایمز او را پدر سازمان‌های فرامدرن نامیده است. نه تنها زبان که قلم او نیز متفاوت است. وقتی به او گفته می‌شود زبان شما سخت و طاقت فرساست در پاسخ می‌گوید: «زمانه سخت و طاقت فرساست».

تفکر اصلی

در دهه‌‌های هشتاد و نود میلادی، توجه به فرهنگ مدیریت ژاپنی، جنبه‌های عددی و کمّی را در مدیریت آمریکایی بسیار پررنگ کرد. شش سیگما، کنترل آماری فرآیندها، تعاریف عددی از کیفیت، تلاش به پررنگ کردن شاخص‌های کمّی و توسعه داشبوردهای مدیریتی، از جمله رویکردهایی بودند که در آن مقطع زمانی، به جایگاهی بلند و ارزشمند در مدیریت دست یافتند. پیترز، مخالف اهمیت این مباحث و ابزارها نبود، اما بر این باور بود که نباید نقش جنبه‌های نرم مدیریتی کمرنگ شود. این نکته‌ای است که او بارها به شیوه‌های مختلف در کتاب «در جستجوی تعالی» مطرح می‌کند.

تئوری‌های شناخته شده

پیترز تصور عقل‌گرایانه در مدیریت یعنی یکی از بهترین راه‌ها را واژگون ساخت و مدیران را آگاه ساخت که مدیریت در دنیایی از تناقضات و ابهامات نه تنها با مشکلات پویا روبرو است، بلکه برای آن مشکلات، راه‌حل‌های پویایی وجود دارد. پیترز تأکید بسیاری بر مقاوم‌ بودن و ساده بودن سازمان‌ها دارد. او باعث به جریان‌ افتادن مدیریت آمریکایی شد. او بیان نمود که تغییر نه تنها ممکن است اتفاق بیفتد بلکه لازم و ضروری است. پیام اصلی وی دربارۀ رفتار رهبری است. او در نوشته‌های خود به جای کلمه و واژه «مدیریت» از واژه «رهبری» در سازمان استفاده می‌کند. پیترز به همکاری واترمن مدل سازمانی ۷S (ساختار – استراتژی – سیستم‌ها – مهارت‌ها – کارمندها – روش – ارزش‌های مشترک) را ارائه نمودند. پیترز معتقد است مدیران باید کانون توجه خود را به کیفیت رهبری، انگیزش و تسهیل‌سازی فعالیت‌های کارکنان متمرکز سازند. وی همچنین بر مدیریت دانش و سازمان‌های یادگیرنده تأکید دارد.

مدل هفت اس مکنزی

تام پیترز از سال ۱۹۷۴ تا ۱۹۸۱ در شرکت مکنزی کار کرد و آن‌چه در کتاب In Search of Excellence آمده، عموماً بر پایه‌ی مطالعات و بررسی‌ها و نیز ارتباطات شکل‌گرفته در مکنزی است. هنوز هم مدل ۷S که او و واترمن در کتاب‌شان مطرح کرده‌اند، به عنوان مدل مکنزی شناخته می‌شود (البته این مدل بعدها در مکنزی رشد کرد و تکمیل‌تر شد).

پیتر ۸ رکن را در تفکراتش در این کتاب مطرح می کند:

1. _{بهترین سازمان آن است که از بروکراسی رهایی یابد و فعالیت های خود را به نحو مطلوب انجام دهد.}
2. _{سازمان موفق باید مشتریان ارتباط نزدیک داشته باشد.}
3. _{کارآفرینان دارای آزادی فکر، عمل و سرمایه گذاری در سازمان خود هستند.}
4. _{بهره وری تنها حاصل و نتیجه سرمایه گذاری و برنامه اقتصادی سازمان های بزرگ نیست بلکه ارتباط به مدیریت صحیح سازمان نیز دارد.}
5. _{با توجه به ارزش ها از مهمترین عوامل است، این عامل سازنده در نگرش هفت s مطالعات شرکت منکزی شرح داده شده است.}
6. _{سازمان ها باید به توانمندیهای اصلی خود توجه داشته باشند و از آن دور نشوند.}
7. _{سازمان های پیروز سازمان های نیستند که به سیاست های وسیع وتوسعه فعالیت ها توجه کنند، بلکه به ساده سازی نظام های اجرایی نیز باید توجه داشته باشند.}
8. _{سرعت بخشیدن به کارها، انعطاف پذیری و کوچک سازی و افزایش اثربخشی راز کامیابی سازمان است.}

آثار

• کتاب‌های تام پیترز همواره جزء پرفروش‌ترین کتاب‌های مدیریتی بوده است. کتاب در جستجوی تعالی (In Search of Excellence) که در سال ۱۹۸۲ منتشر شد اولین و موفقیت‌آمیزترین کتاب او بود. این کتاب را یکی از سه کتاب برتر قرن در زمینه کسب‌ و کار دانسته‌اند. علاوه بر کتاب‌های متعدد، صدها مقاله از او نیز در روزنامه‌ها و مجلات مختلف عمومی و علمی منتشر شده است.
• مدیریت نجات: بی نظمی الزامی در یک میلیونیوم ثانیه
• به دنبال جلب تحسین
• رشد در بحران

افتخارات پیترز

مطالعات و نوشته های پیترز، متاثر از جیم جی. مارچ، هربرت سیمون (هر دو در دانشگاه استنفورد) و کارل ویک (در دانشگاه میشیگان)، داگلاس مک‌گرگور و آینار تورسراد بوده است. پیترز در نوشته‌های خود، از تأثیرگذاری کلنل جان بوید استراتژیست نظامی برروی خود قدردانی کرد. در سال 1990، نشریه دپارتمان بریتانیایی تجارت و صنعت از پیترز به عنوان یکی از بزرگان کیفیت جهان یاد کرد. ، نیویورک‌تایمز از پیترز به همراه دنی بایراس و راجر بلکول به عنوان یکی از سه دانشمند بزرگ کسب‌وکار نام برد. سال 2017 سازمان «50 متفکر» جایزه یک عمر دستاورد برای هموار کردن راه «رهبری متفکرانه» و پشتکار در چاپ کتاب‌های کسب‌وکار را به پیترز اهدا کرد.

تام پیترز نه به عنوان یک محقق مدیریت، بلکه به عنوان یکی از بزرگترین مشاوران مدیریتی، جایگاهی محکم و ارزشمند دارد.